Minder fossiele energie gebruiken en het ontwikkelen van niet-fossiele energiebronnen zijn verstandige maatregelen, maar die leiden hooguit tot een vertraging. De voorraden fossiel gaan langer mee en de verandering van het klimaat zal iets trager tot ver boven de twee graden gaan. Alleen als niet-fossiele energiebronnen worden ontwikkeld die goedkoper zijn dan fossiele (los van subsidie en belasting), hebben die een eigenstandige rol in de beheersing van het klimaat. Tot dat kantelpunt kan niet-fossiele energie alleen gezien worden als het opvangen van de gevolgen van het sluiten van fossiele bronnen.
Er zijn veel projecten die met hergebruik en de circulariteit de behoefte aan fossiel basismateriaal verminderen. De behoefte aan koolstofhoudende grondstoffen van fossiele bron wordt daarmee wel verlaagd, maar gaat niet naar nul.
De beste en snelste methode om verdere klimaatverandering te stoppen is het sluiten van de bronnen. Om geen chaos te laten ontstaan, moet dat geleidelijk. Als we dat lineair doen en in 25 jaar naar nul gaan, moet er dus elk jaar vier procentpunten minder fossiele energie gewonnen worden. Dat is aan de bron veel controleerbaarder dan bij de verbruiker. We weten waar de bronnen zitten en wie ze beheersen. Als we dat we dat, eventueel met machtsvertoon, strak handhaven, zullen alternatieve energie en gerecyclede grondstoffen het logische gevolg zijn en niet de oorzaak van de reductie van fossiel.
De klimaatverandering die nu al extreem weer en rampen veroorzaakt, zal nog erger worden met de jaarlijks afnemende toename van de koolstof die nog aan de cyclus aan het aardoppervlak wordt toegevoegd tot 2050. Om dat te compenseren moet dus koolstof uit die cyclus worden afgezonderd om zo de concentratie CO2 in de atmosfeer te verlagen. Daarmee hoef je in 2050 niet te stoppen. Als er een goede methode is die garandeert dat koolstof voor minstens honderd jaar (en zo mogelijk voor eeuwig) verwijderd is uit de cyclus aan het aardoppervlak, kan je daarmee doorgaan tot rond 2100 het klimaat van rond 1900 is teruggekeerd.
Permanente onttrekking (sequestration) van koolstof moet dus ontwikkeld worden NAAST het sluiten van de bronnen. Daarvoor zijn veel projecten ontwikkeld. In Drawdown beschrijft Paul Hawken de 93 meest veelbelovende technologieën om het klimaat te beheersen. Er is er niet een die kan garanderen dat onttrokken koolstof honderd jaar niet meer in de atmosfeer komt en dat de technologie over zestig jaar nog steeds zoden aan de dijk zet. Het Underground Forest kan dat wel garanderen. Er staan nog veel projecten tussen die gaan over de vraag hoe je een slinkend aanbod van fossiel zonder andere rampen oplost. De projecten die daadwerkelijk over onttrekking gaan, moeten worden getoetst op gevoeligheid voor de volgende tien zwakheden.
- Vuur: een flinke brand kan van vele hectaren bos en honderden houten gebouwen terug naar af brengen.
- Wind: Een orkaan kan vele hectaren bos als luciferhoutjes knakken waarna ze via aerobe ontbinding hun koolstof weer afstaan aan de atmosfeer.
- Overstromingen: Door de kracht van het water kunnen projecten waarin koolstof is opgesloten worden weggevaagd.
- Oorlog: Brandschatten is vaak onderdeel van de tactiek en de geschiedenis leert ons dat het aannemelijk is dat er de komende eeuw oorlogen zullen zijn.
- Stroperij: Het gebeurt overal in de wereld dat illegaal gekapt en afgetapt wordt in beschermde gebieden.
- Nood: Als er door het klimaat of anderszins grote tekorten ontstaan, kan de beschermde status verlaagd worden waardoor de opgebouwde waarden weer in de cyclus terechtkomen.
- Afnemend management: Een project dat op de lange termijn moet worden onderhouden om aan zijn doel te blijven voldoen, kan ophouden te betaan door bezuinigingen of omdat men met het land andere plannen heeft.
- Klimaatverandering: Als koolstof wordt gevangen op en dicht onder het maaiveld in organisch materiaal, kan dat effect verloren gaan door grote droogte, permanente overstroming en andere lokale effecten van een verandrd klimaat.
- Levenseinde: Er zijn ook projecten die stoppen te functioneren door het succes van andere. Als industriële fossiele CO2 ondergronds wordt opgeslagen, houdt dat systeem op als die industrie op een andere energiebron overgaat.
- Na 2050: Als alle bronnen gesloten zijn, zijn ook alle projecten beëindigd die niet bouwen op het onttrekken van CO2 uit de atmosfeer.
Als ik het Underground Forest toevoeg als 94ste project aan de lijst van Hawken, is dat het enige dat geen minpunten scoort op deze tien criteria. Dat zou moeten meetellen in de beprijzing van de carbon credits.
